Quảng Bình, mảnh đất địa linh nhân kiệt, nổi tiếng với danh lam thắng cảnh hùng vĩ và kho tàng di sản văn hóa phi vật thể độc đáo, phong phú.
Quảng Bình, vùng đất địa linh nhân kiệt, không chỉ sở hữu vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ mà còn là nơi lưu giữ kho tàng văn hóa phi vật thể vô cùng phong phú và độc đáo. Từ những nghi lễ truyền thống, phong tục tập quán đậm đà bản sắc đến các loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo, văn hóa Quảng Bình là minh chứng sống động cho sức sống mãnh liệt của truyền thống văn hóa địa phương, góp phần tô điểm thêm cho bức tranh văn hóa đa dạng của Việt Nam.
Hò khoan Lệ Thủy, một di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đặc sắc, là loại hình dân ca đặc trưng của vùng đất Lệ Thủy. Với âm hưởng da diết, sâu lắng, Hò khoan Lệ Thủy thể hiện tâm tư, tình cảm của người dân lao động, góp phần tạo nên nét văn hóa độc đáo của vùng đất này.
Hò khoan Lệ Thủy: Di sản Quảng Bình
Hò khoan Lệ Thủy, cội nguồn từ thế kỷ XV, bắt nguồn từ những câu hát giản dị của người dân Lệ Thủy, Quảng Bình. Từ tiếng hát lao động trên sông Kiến Giang, hò khoan đã phát triển thành một loại hình nghệ thuật đặc sắc, phản ánh tinh thần và cuộc sống của người dân vùng đất này.
Điệu hò khoan Lệ Thủy sở hữu 9 mái hò chính, mỗi mái là một bản sắc riêng biệt: Lỉa trâu, Mái nhài (dài), Mái ruỗi, Mái chè, Mái nện, Mái ba, Mái xắp, Mái hò khơi và Mái hò Nậu xăm. Từ cấu trúc, giai điệu đến nội dung, mỗi mái hò đều mang một nét độc đáo, tạo nên sự phong phú và đa dạng cho điệu hò truyền thống này.
Hò khoan Lệ Thủy là điệu hò đối đáp truyền thống giữa nam và nữ. Nam giới thường mở đầu bằng những câu hát giới thiệu về quê hương, gia đình, và bày tỏ tình cảm. Nữ giới đáp lại bằng những lời dí dỏm, thể hiện sự e ấp nhưng không kém phần thông minh, sắc sảo.
Hò khoan Lệ Thủy: Di sản Quảng Bình
Hò khoan Lệ Thủy là tiếng hát mộc mạc, giản dị của người lao động, thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, gia đình, đôi lứa và vẻ đẹp của quê hương. Những câu hát mộc mạc, chân chất, phản ánh đời sống thường nhật và tâm hồn dung dị của người dân nơi đây.
Hò khoan Lệ Thủy vang lên với tiếng đàn Nhị và Mỏ hòa quyện, tạo nên âm thanh dịu dàng, sâu lắng, đầy ắp tình cảm. Âm hưởng mộc mạc, gần gũi của hai nhạc cụ như tiếng lòng của làng quê Việt, khiến người nghe xuyến xao mỗi khi làn điệu cất lên.
Hò khoan Lệ Thủy: Di sản Quảng Bình
Hò khoan Lệ Thủy, không chỉ là nghệ thuật, mà còn là linh hồn của người dân Quảng Bình. Từ những câu hò ngọt ngào, sâu lắng đến những điệu múa uyển chuyển, hò khoan thể hiện trọn vẹn tâm hồn, tính cách và giá trị văn hóa đặc sắc của vùng đất này.
Hò khoan Lệ Thủy: Di sản Quảng Bình.
Năm 2017, hò khoan Lệ Thủy đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là sự công nhận xứng đáng cho giá trị văn hóa và nghệ thuật độc đáo của loại hình nghệ thuật đặc sắc này, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của quê hương.
Hò khoan Lệ Thủy: Di sản Quảng Bình.
Hò khoan Lệ Thủy nay đã trở thành nét đẹp văn hóa đặc sắc, được biểu diễn thường xuyên trong các lễ hội, sự kiện văn hóa và du lịch của Quảng Bình, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống.
Hò khoan Lệ Thủy, nét văn hóa đặc sắc của vùng đất Quảng Bình, đang đối mặt với nguy cơ mai một do sự phát triển của xã hội hiện đại và sự ảnh hưởng của văn hóa ngoại lai. Việc bảo tồn và phát huy hò khoan Lệ Thủy trở nên cấp bách, nhằm giữ gìn và truyền tải giá trị văn hóa truyền thống quý báu này cho thế hệ mai sau.
Để hò khoan Lệ Thủy trường tồn, cần có giải pháp đồng bộ, như: truyền dạy cho thế hệ trẻ, tổ chức hội thi, hội diễn để khuyến khích người dân tham gia, lồng ghép vào hoạt động văn hóa, du lịch, và xây dựng các chương trình, đề án bảo tồn và phát huy giá trị của loại hình nghệ thuật truyền thống này.
Hò khoan Lệ Thủy, di sản văn hóa phi vật thể quốc gia của Quảng Bình, là minh chứng cho đời sống tinh thần phong phú của người dân nơi đây. Bảo tồn và phát huy giá trị của hò khoan không chỉ là trách nhiệm chung của cộng đồng, mà còn là động lực thúc đẩy du lịch địa phương, góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất Quảng Bình.