Quảng Bình không chỉ nổi tiếng với danh lam thắng cảnh mà còn sở hữu các công trình kiến trúc cổ kính. Nổi bật trong số đó là Quảng Bình Quan, một thành lũy vững chãi thuộc hệ thống Lũy Thầy được xây dựng vào năm 1639.
Quảng Bình không chỉ mê hoặc du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ của hệ thống hang động, rừng nguyên sinh và dấu ấn lịch sử, mà còn thu hút bởi những công trình kiến trúc cổ kính, tiêu biểu là Quảng Bình Quan.
Quảng Bình Quan: Biểu tượng lịch sử
Nằm trong hệ thống Lũy Thầy, Quảng Bình Quan được xây dựng vào năm 1639, là một thành lũy vững chãi, đóng vai trò trọng yếu trong việc bảo vệ vùng đất đàng Trong. Di tích lịch sử văn hóa này là minh chứng sống động cho lịch sử hào hùng của Quảng Bình và đất nước. Dù đã trải qua nhiều lần bị phá hủy, Quảng Bình Quan nay đã được phục chế gần như nguyên vẹn, trở thành điểm du lịch thu hút du khách trong và ngoài nước.
Quảng Bình Quan, được xây dựng bằng đất vào năm 1631 dưới triều đại nhà Nguyên, là một công trình phòng thủ quan trọng nhằm bảo vệ kinh thành Nguyễn. Nằm trong hệ thống Lũy Thầy, bao gồm Lũy Trường Sa, Lũy Trấn Ninh, Lũy Nhật Lệ và Lũy Trường Dục, Quảng Bình Quan trải dài khoảng 30km, tạo thành một bức tường thành kiên cố. Hệ thống này được thiết kế bởi quân sư chúa Nguyễn Đào Duy Từ, người cũng trực tiếp chỉ đạo xây dựng từ năm 1631 đến 1634. Mục tiêu của công trình là hỗ trợ chúa Nguyễn Đàng Trong chống lại các cuộc tấn công từ chúa Trịnh ở Đàng Ngoài trong thời kỳ Trịnh – Nguyễn phân tranh. Với vị trí gần núi, tựa khe, Quảng Bình Quan sở hữu địa thế vững chãi, đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự xâm nhập từ phía Bắc.
Quảng Bình Quan: Biểu tượng lịch sử.
Quảng Bình Quan xưa
Thời chúa Nguyễn, người phương Bắc muốn vào dinh Quảng Bình phải trải qua những thủ tục nghiêm ngặt. Đi đường bộ, họ phải qua Quảng Bình Quan, xuất trình giấy tờ mới được vào cửa Nam Môn. Đi đường thủy, họ phải đến cửa Nhật Lệ, trình giấy tờ tại cửa quan Thủ Ngự, rồi mới được đi thuyền tới bến cửa đông nhập thành.
Nằm án ngữ trên con đường huyết mạch giao thông Bắc Nam, Quảng Bình Quan là chốt giữ vững chắc cửa Biển Nhật Lệ, nơi dòng chảy lịch sử và quân sự giao thoa. Hơn 7 lần quân xâm lược chúa Trịnh vượt sông Gianh tiến vào miền Nam, đều bị chặn đứng tại đây. Dẫu mang dấu ấn đau thương của thời kỳ đất nước phân tranh, Quảng Bình Quan vẫn là minh chứng cho nghệ thuật kiến trúc thành lũy quân sự độc đáo của Việt Nam. Kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật và chiến lược, công trình vừa là kiệt tác kiến trúc đặc sắc, vừa là chiến lũy vững chãi, trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà nghiên cứu kiến trúc quân sự sau này.
Năm 1824, Vua Minh Mạng cho trùng tu Quảng Bình Quan, nâng cấp tháp canh bằng gạch nung chắc chắn. Sau khi hoàn thành, công trình được Vua đưa vào danh sách các di sản văn hóa lịch sử độc đáo của đất nước, và được đúc nổi trên Nghi Đỉnh đặt trước Thế Miếu ở Tử Cấm Thành.
Quảng Bình Quan, với hào bao quanh và cầu gạch cổ kính, đã từng là minh chứng cho sức mạnh phòng thủ của thành phố Đồng Hới. Bi kịch xảy đến khi công trình bị quân Pháp phá hủy trong cuộc rút lui năm 1954, rồi lại bị máy bay Mỹ tàn phá năm 1965. Dù trải qua nhiều biến cố, Quảng Bình Quan vẫn được phục dựng lại, là dấu ấn lịch sử hào hùng của vùng đất Quảng Bình.
Quảng Bình Quan: Biểu tượng lịch sử
Quảng Bình Quan, di sản kiến trúc lịch sử và nghệ thuật, đã được phục chế lại theo nguyên bản từ thế kỷ trước, mang đến cho du khách cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp nguyên sơ của một biểu tượng văn hóa đặc trưng vùng đất địa linh nhân kiệt. Khi đặt chân đến Quảng Bình, đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá điểm đến độc đáo này.
Tham quan Quảng Bình Quan